วันจันทร์ที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2555

รู้หรือไม่ ? ทำไมรุ้งกินน้ำจึงมีสีแดงอยู่ข้างบนและมีสีม่วงอยู่ด้านล่าง

ที่มา : http://i.kapook.com/tripplep/1-9-53/rainbow5.jpg
          เพราะรุ้งกินน้ำเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นหลังจากฝนตก โดยเกิดขึ้นจากแสงแดดส่องผ่านละอองน้ำในอากาศ ทำให้แสงสีต่าง ๆ เกิดการหักเหขึ้น จึงเห็นเป็นแถบสีต่าง ๆ ปรากฏขึ้นบนท้องฟ้า

         เราทราบว่าแสงขาวที่ออกมาจากดวงอาทิตย์นั้นประกอบด้วยสีหลายสี ดังรูป

 



ที่มา : http://www.promolux.com/thai/images/spectrum.jpg

         แสงแต่ละสีจะมีความยาวคลื่นไม่เท่ากัน ซึ่งในวัสดุหนึ่งๆ ค่าดัชนีหักเหจะมีค่าแปรผกผันกับความยาวคลื่น หากความยาวคลื่นน้อยดัชนีหักเหจะมาก และหากความยาวคลื่นมากดัชนีหักเหจะน้อย เป็นไปตาม Sellmeier equation ตัวอย่างดังรูป
ที่มา : http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/4/4f/Sellmeier-equation.svg
          เมื่อแสงเดินทางผ่านตัวกลางต่างชนิดกัน ซึ่งมีดัชนีหักเหต่างกัน จะเกิดการหักเหขึ้น ซึ่งเป็นไปตามกฎของสเนล Snell's law

ที่มา : http://static.ddmcdn.com/gif/rainbow-raindrop.jpg

          ดังนั้นเมื่อแสงขาวซึ่งประกอบด้วยแสงหลายสี (หลายความยาวคลื่น) เดินทางผ่านเข้าไปในละอองหยดน้ำ แสงขาวจะเกิดการหักเห แต่แสงแต่ละสีจะมีค่าดัชนีหักเหไม่เท่ากันจึงเกิดปรากฎการณ์การกระจายของแสง (Dispersion) ก่อให้เกิดเป็นรุ้งกินน้ำ
          จากความสัมพันธ์ระหว่างความยาวคลื่นกับดัชนี้หักเห ส่งผลให้ดัชนีหักเหของแสงสีม่วงมีค่ามากกว่าสีแดง (ในหยดน้ำนี้แสงสีม่วง n=1.343, แสงสีแดง n=1.331) ทำให้สีม่วงมีมุมหักเหที่มากกว่าสีแดง ส่งผลให้มองเห็นสีแดงอยู่ด้านบนและเห็นสีม่วงอยู่ด้านล่างของรุ้งกินน้ำนั่นเอง

ที่มา : http://patarnott.com/atms749/pdf/MultipleRainbowsSingleDrops.pdf

ลองคิดสักนิด ?
         ในเมื่อทราบกันแล้วนะครับว่าแสงแต่ละสี (แต่ละความยาวคลื่น) จะมีค่าดัชนีหักเหที่แตกต่างกันในตัวกลางเดียวกัน คำถามคือ
         ถ้าแสงขาวนี้ผ่านเลนส์เดี่ยวในกล้องถ่ายรูป ภาพที่ถ่ายออกมาจะมีลักษณะอย่างไร ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น
>>> ติดตามผลเฉลยตอนต่อไปนะครับ
 

3 ความคิดเห็น:

  1. รุ้งที่สีแดงอยู่ด้านบนก็มีนะ ถ้าแสงที่ส่ิองไปที่หยดน้ำส่องจากด้านล่าง สีมันก็จะสลับกันได้

    ตอบลบ
  2. ขอบคุณครับพี่หมี ถ้าเป็นรุ้งแบบนั้นคือรุ้งแบบทุติยภูมิใช่ไหมครับ
    http://www.atoptics.co.uk/rainbows/sec.htm

    ตอบลบ
  3. ต้องทำให้ชัดอีกหน่อยคือ เราต้องมองละอองน้ำเป็นสองส่วน คือส่วนที่อยู่ด้านบน จะมีสีแดงที่หักเห+สะท้อนกลับหมดตกลงมาที่ตาเรา ส่วนละอองน้ำที่อยู่ด้านล่างจะให้แสงสีม่วงมาติกที่ตาเรา ทำให้เราเห็นแสง(ภาพที่ตกที่ตาเรา)จากละอองน้ำด้านบนเป็นสีแดงและจากละอองน้ำด้านล่างเป็นสีม่วงครับ

    ตอบลบ